“Assertief in plaats van agressief”

(mail aan een cursist)

Hi Pascale,

Je vertelde tijdens onze les dat je afgelopen week weer een vervelende ervaring had gehad met Laila. Jammer! Ik snap dat het gewoon bedreigend voelt als ze tijdens het grondwerk naar je schopt en ook op je af komt. Dat komt je zelfvertrouwen niet ten goede. Wel gaaf dat je met hulp van Vera hebt kunnen galopperen! Na de les zat ik in de auto en bedacht dat ik toch nog iets aan je duidelijk wilde maken. Vandaar deze mail:

Laila is een bijzonder paard, zo vind je er niet veel. Ze is jong, atletisch en vooral speels! Ze is niet bang voor andere paarden en probeert dan ook steeds de baas te spelen in de groep. Dat is wel iets om over na denken bij paarden ‘de baas spelen’. Spelen bij paarden gaat vaak over de rangorde in de kudde: “Wie is de baas over wie?” Ze spelen steeds dominantiespelletjes.

Het grondwerk dat je met haar doet interpreteert zij ook als spelen. Spelen met jou. Daarom heeft ze de neiging om in dat spel zich ook met jou te meten in dominantie: “Kan ik de baas over je spelen?” Wat bij jou overkomt als bedreigend en gevaarlijk is vanuit haar gewoon spelen. Als je niet adequaat reageert is het ook gevaarlijk. Die situaties vragen van jou een mate van assertiviteit die je waarschijnlijk weinig of nooit bij jezelf aanspreekt. Onze menselijke samenleving is zo ‘beschaafd’ en we worden zo beschermd opgevoed dat je dergelijke assertiviteit zelden nodig hebt.

Natuurlijk worden we weleens gepest als kind of lastig gevallen. Als we dat niet over onze kant laat gaan reageren we vaak agressief. De emoties die opkomen (kwaadheid, angst) zorgen voor de juiste hoeveelheid energie om de degene die ons lastigvalt te stoppen. Dat werkt dus vaak wel. Het nare van agressie is echter dat we dan zelf niet meer zo goed kunnen denken (de emoties nemen het over) en soms doen we dan dingen waar we later spijt van hebben. Ik kan me bijvoorbeeld herinneren dat ik vroeger op school een jongen die me al weken aan het sarren was het ziekenhuis ingeslagen heb. Niet echt iets waar ik tevreden op terugkijk.

Als iemand in een bedreigende situatie komt met een paard, vooral als hij op de grond staat, heeft hij de neiging om agressief te reageren of te vluchten (en in tranen uit te barsten). Beide manieren zijn niet effectief. Grote agressie wekt angst op bij het paard en als je weggaat bouw je natuurlijk ook niet aan een goede relatie. Je leert je paard zelfs dat het oké is zich zo te gedragen. De juiste mate van assertiviteit is in zo’n situatie het juiste antwoord.

In de jaren dat ik ben horsemanship bezig ben heb ik gezien dat vooral vrouwen moeite hebben om echt assertief te zijn. Het liefst vermijden ze dat. Maar in sommige gevallen is het gewoon nodig om een paard van repliek te dienen. Hoe vaak heb ik niet een meisje met tranen in haar ogen het op zien geven als haar paard zich niet zo ‘knuffelig’ gedroeg als ze wel wilde maar gewoon paard was en speelde! Kijk eens naar hoe paarden onderling spelen. Dat gaat er vaak behoorlijk ruig aan toe.

Laila is prachtig voorbeeld van een paard met een sterk karakter. Ze laat zich niet dwingen, dan gaat ze namelijk vechten maar als je haar meer ruimte geeft gaat ze spelen. Het is nu aan jou om zo assertief te worden dat je met haar speelsheid kunt omgaan.

Als je assertief bent genereer je (net als bij agressie)een heleboel fysieke energie maar dan zonder dat je emoties met je op de loop gaan; je blijft gewoon rustig nadenken. Je wijst je paard zijn/haar plaats maar met precies genoeg energie; niet teveel, niet te weinig. Een goede beheersing van de tools die je ter beschikking staan is daarbij cruciaal. Bij grondwerk zijn dat het leidtouw, de stick en string of een longeerzweep. Door een welgemikte tik met het touwtje aan het uiteinde van je stick kun je je heel duidelijk maken zonder dat je veel geweld gebruikt. Jezelf oefenen in precisie met je stick en string zijn dus heel belangrijk. Je kunt dit doen zonder je paard. Gewoon een steentje op de grond leggen drie meter bij je vandaan en het proberen te raken!

Speel je met je paard op de grond, zorg dan dat er steeds voldoende afstand is. Hier heb je je stick voor. Wees niet bang hem te gebruiken! Probeer ook eens uit hoe hard je met een stick kunt slaan. Niet op je paard natuurlijk maar op een plastik ton of zo. Sla met alles wat je in hebt op de ton en probeer de energie meteen weer uit je systeem te laten wegvloeien. Diep uitademen!

Ga ook in het dagelijks leven eens wat meer voor jezelf staan. Sta op je strepen, ga confrontaties niet uit de weg. Als iemand voordringt bij de bakker, hou dan niet je mond maar zeg er wat van zonder agressief te zijn. Observeer hoe je hartslag omhoog gaat maar trek je er niks van aan: blijf gewoon bij je punt. Je zult merken dat hoe vaker je dat doet, hoe makkelijker het gaat.

Als je met je paard speelt, daag haar dan in toenemende mate uit. In het begin hou je alles rustig maar als je meer zelfvertrouwen hebt vraag dan meer. Zorg voor voldoende ruimte om jullie heen en zorg dat de bak waarin je speelt veilig en afgesloten is. Loopt het uit de hand, laat dan gewoon het leidtouw los en verdedig je ruimte met je stick. Hou in gedachten dat het wilde gedrag van Laila niet gemeen is bedoeld. In tegendeel, ze speelt met je alsof je een ander paard was. Zorg dat je zelf leert spelen als een paard!

Groet/Wout