Graag willen wij als Lusi-lovers jullie informeren over een aangeboren afwijking die ook blijkt voor te komen bij Lusitano’s. 

De hoofdpersoon in dit verhaal is Lusitano ruin Huri de Ceia welke sinds december 2019 ons team is komen versterken. Huri (Oeri) is 9 jaar oud en was alvorens zijn reis naar Nederland, röntgenologisch goedgekeurd en dat gaf veel vertrouwen. 

Toch zag ik vanaf het begin een onregelmatigheid. Maar hij stond nog op ijzers aan veel te lange voeten en aan zijn bespiering te zien was er volop “ruimte voor ontwikkeling”. 

Daarnaast geloven wij sterk dat met de juiste beweging, training en tijd de meeste blessures op te lossen zijn. Omdat ik geen ambitie heb voor de sport dacht ik “time is on our side”. Want los van zijn niet geheel zuivere beweging stond er een expressieve barokke schoonheid voor mijn neus met een honden-gen volgens mij want super mensgericht, contactueel en nieuwsgierig. 

Te gek. Na 20 jaar KWPN had ik, net als mijn man een Lusitano gekocht. De hemel op aarde.

Na een paar weken bij ons te hebben geacclimatiseerd pakten we de training rustig op. En training houdt bij ons in veel afwisseling: grondwerk, rijden, onbelast lopen aan de fiets door het bos, wandelen en ‘spelen’ en ook geregeld undemanding time om de band en het vertrouwen te versterken.

Mijn man (Wout Overbeeke) is naast zijn werk als probleemoplosser op het gebied van paardengedrag ook opgeleid in de Academische Rijkunst. Samen hebben we een aantal jaren studie gedaan naar gedrag bij paarden en mochten we op ranches in de US opleidingen volgen. Dus samen weten we heel wat en het credo van mijn relaxte man is: “komt wel, geef het tijd en train rustig verder met aandacht voor je paard, niet voor je doel”. 

Wat zich al snel manifesteerde was een ‘plok’ geluid in zijn gewrichten: voor, achter, schouder, benen en zelfs tongbeen en kaak gaven bij stilstand een geluid. Alsof hij wat verzwikte. Knikkende knieën – je kent het wellicht als je een tijdlang hebt gestaan met overstrekte benen dat er dan een soort schokje nodig is om je knie te buigen. Dat dus. 

Daarnaast was rechtsom op de cirkel een probleem  – binnen 10 minuten kreupel. Ook viel hij regelmatig doordat hij achter doorzakte. Ik zag hem meer dan eens op zijn buik liggen met achterbenen gestrekt naar achteren. De galop was erg rommelig, krabbelig en bovendien bouwde hij heel veel spanning op tijdens het opstappen. 

Na driekwart jaar hebben we hem daarom na laten kijken door Astrid Bos bij de kliniek in Emmeloord en na 2 uur buigproeven, lopen, palperen, nog eens lopen, nog eens buigen (pfff bij 30 graden) bleek het beeld zo diffuus dat het voorstel was om ELK been, gewricht voor gewricht te gaan uitverdoven. De eerste prik leverde een gevecht op door de praam en dus keken wij elkaar aan en besloten om niet verder te gaan. Dit wilde ik Huri niet aandoen. Onverrichterzake met wat Metacam en management advies huiswaarts. We waren niets wijzer. 

Maar Huri bleef kreupel, opstappen werd lastiger, de deken opdoen schier onmogelijk en elke poging, tijdje rust, verandering van training liep uit op kreupelheid. 

Totdat iemand ons wees op thermografisch onderzoek. Het is een onderzoek met behulp van een camera die warmte registreert en dat helpt om te lokaliseren. Let wel NIET om te diagnostiseren. Meteen bij de eerste foto zei de deskundige dat Huri koude voorbenen had en dat “we dat niet graag zien”. Als snel bleek er een ‘hotspot’ in zijn wervelkolom bij het CTO gebied ofwel de Cervicale Thoracale Overgang ofwel van hals- naar borstwervels. “Hier zit je probleem” zei ze. Hier wil je gaan zoeken. Daarnaast waren er nog 4 plekken waaronder de rug, achterbenen en voet links voor.

Met deze kennis zijn we wederom naar Emmeloord gegaan en tegen de aanpak van de deskundige, sympathieke en meedenkende Dr Bos in, hebben we een wervelkolom onderzoek gedaan + foto’s laten maken van het in het thermografisch onderzoek uitgewezen gebied. Bingo!  

De diagnose volgde snel. Je paard heeft ECVM. Equine Complex Vertebrae Malformation. Dit is een aangeboren afwijking in de 6e en/of 7e nekwervel. Er missen aan de onderkant van Huri’s 6e halswervel twee uitsteeksels waar normaalgesproken de spieren en pezen aan hechten. Als deze ontbreken hechten die spieren zich vast aan een andere wervel wat tot allerlei problemen kan leiden. 

De arts gaf meteen aan dat de meningen hierover nogal verdeeld zijn maar dat het heel goed kan zijn dat deze afwijking voor dit paard problemen geeft gezien het complexe beeld en de wisselingen in kreupelheid. 

Thuis ben ik gaan lezen en heb ik een twee uur durend webinar gevolgd van Sharon Mae Davis. Deze Australische wetenschapper heeft honderden paardenkadavers ontleed om deze aangeboren afwijking te bestuderen. Ik werd er misselijk van maar het is super interessant en leerzaam. En mijn misselijkheid kwam vooral door het besef dat onze Huri dit heeft en dat zijn prognose niet goed is. Er is namelijk ook een patroon in gedrag te destilleren bij de paarden met deze afwijking vertelt Sharon in haar webinar: Achter doorzakken, wisselende kreupelheden, geen gemakkelijk karakter, schrikkerig, slechte galop, midden in een oefening met neus over voorbeen schuren…… Ik kon bijna alles aanvinken. 

Ze laat foto’s zien van hoe bij een bepaald paard de zenuwen een andere weg vinden dwars door een spier heen. Je hoeft geen deskundige te zijn om te snappen, aan te voelen dat dat een ‘handicap’ moet zijn voor een paard. Ook dat hoeft niet alles te zeggen maar alles bij elkaar kan het niet anders dat dit is wat Huri parten speelt. ECVM is aangeboren en de klachten manifesteren zich na het sluiten van de groeischijven: 5e/6e levensjaar. We kochten hem toen hij net 6 was.

Let wel, het HOEFT niet bij elk paard een probleem te zijn. Er is een website Equine Studies opgezet door Zefanja Vermeulen “The Dutch Bone Lady”. Google op ECVM all breeds en je leert er meer over.

De reden van dit ingezonden stuk is dat het mij van levensbelang lijkt dat het doorgeven van deze afwijking door hengsten en merries gestopt wordt. Het Lusitano ras is er nog niet zo mee bekend en juist daarom wil ik nu de klok luiden om het uit te doven. In de races waar vooral Volbloeden voor misbruikt, sorry gebruikt worden is het percentage paarden met ECVM schokkend. Sharon Mae Davis heeft doodsbedreigingen gehad (ja zo gaat dat tegenwoordig hè…) van de fokkerij van volbloeden om haar werk te staken.

Er gaat natuurlijk in onze geliefde sport veel geld om dus ik snap ook dat je als fokker niet zo blij bent met dit nieuws. Maar laten we in vredesnaam de Lusitano’s goed houden.

Ook de situatie met Huri heeft mijn spaarrekening leeg getrokken. Maar ik hoop van harte dat het  het niet voor niets is. Laten we alsjeblieft samen het net sluiten door dit bekend te maken en elke Lusi waar je verliefd op wordt door een arts die hiermee bekend is te laten röntgenen op deze potentiële afwijking. Op de genoemde websites vind je ook een X-Ray protocol voor je dierenarts. 

Maak het bekend bij de fokkers in Europa, in je netwerk enz.

Regine Overbeeke.

(Dit artikel verscheen eerder in Revista)