III. Visualiseren
Ons leven wordt steeds meer visueel. We kijken naar ons computerscherm, naar de tv, films. Daarmee wordt ons vermogen ons dingen voor te stellen niet geprikkeld. Boeken, hoorspelen en verhalen die verteld worden doen dat wel. In sommige beroepen is visualiseren heel belangrijk. Ontwerpers, architecten maar ook politieke leiders en ondernemers zijn in hun hoofd bezig met dingen die er nog niet in werkelijkheid zijn. Tot op zekere hoogte doen we dat allemaal. In de (top)sport wordt visualisatie ingezet om tot grote prestaties te komen. Epke Zonderland oefent zijn fenomenale rekstokoefening ook buiten de gymzaal, alleen in zijn hoofd.
Visualiseren is een krachtig middel om datgene te veroorzaken dat je wilt dat er gebeurt. In ons boek “Partners voor het leven” beschreven we al hoe belangrijk het is een plan te hebben voor je paard. Alleen dat al vergt behoorlijk wat zelfdiscipline. Hoe welomschreven zit hetgeen je van je paard vraagt in je hoofd? Ben je je er bijvoorbeeld van bewust hoeveel vragen je tegelijkertijd stelt? (gang, tempo, houding, richting etc.)
Als je een plan in je hoofd hebt communiceer je dat aan je paard via lichaamstaal. Stel je eens voor dat niet jij in de bak staat maar een robot die grondwerk doet met je paard. Echt een goed geprogrammeerde machine die precies op een mens lijkt en de bewegingen die bij grondwerk horen perfect uitvoert. Misschien dat een paard daar in het begin op zal reageren maar algauw zal hij zich er niets meer van aantrekken. Er ontbreekt iets: intentie.
Wat is dat, intentie? Misschien kun je dat het best omschrijven als de wil om te laten gebeuren wat je je hebt voorgesteld. Met het vertrouwen en de zekerheid dat dat ook daadwerkelijk gaat gebeuren. Maar zonder dwang. Gevoelsmatig heeft intentie het karakter van een STERKE UITNODIGING. Zoals je je hand uitsteekt naar iemand die je graag de hand wilt drukken. Een goede vriend, iemand die je respecteert. Je verwelkomt hem of haar met een welgemeende handdruk. Geen moment komt het bij je op dat jouw uitgestoken hand geweigerd zou kunnen worden.
Laten we nog even bij die handdruk blijven. De visualisatie van het antwoord op jouw uitgestoken hand gaat niet rationeel. Je hand reikt spontaan naar de ander en je weet wat voor antwoord je verwacht zonder dat je daar echt plaatjes van in je hoofd hebt. Het is een gevoel. Maar zoals je je een geluid kunt voorstellen (een liedje in je hoofd of iemands stem) kun je ook een gevoel visualiseren. Denk maar eens aan hoe het voelt als je hand gelikt wordt door een kat.
Zo’n gevoel oproepen gaat natuurlijk het makkelijkst als je dat ook werkelijk hebt ervaren. Acteurs trainen zich tijdens hun opleiding in het kunnen oproepen van gevoelens en emoties om ze later in een rol te kunnen gebruiken. Dat wordt sense-memory genoemd. Daarbij putten ze uit hun eigen ervaringen. Zo is het goed om ook eens met een volleerd paard te werken. Hoe voelt nou een piaffe of passage? Als je dat gevoeld hebt en je kunt dat terug halen als je bezig bent met een groener paard kun je hem dat makkelijker leren.
Wanneer je je plan met je paard klaar hebt, stel je dan ook voor hoe het moet voelen (visualiseren dus). Is dat heel ontspannen of met veel energie? Hoe is zijn houding, trots, dansend of juist laag en relaxt? Wat is het ritme? Teruggehouden of uitgestrekt? Het geeft allemaal een verschillend gevoel.
Als je deze manier van visualisatie toepast bij je paard zul je merken dat je anders gaat rijden en ook op een andere manier staat en loopt tijdens het grondwerk. Je gaat in jouw lijf hetzelfde doen als wat je van je paard vraagt. Je krijgt dezelfde tonus, je buigt je lichaam zoals je wilt dat je paard zich buigt, je hebt het ritme in je lijf dat je van hem wilt (zoals een dirigent voor een orkest). Je loopt met dezelfde trotsheid naast je paard als hij heeft. En hij voelt dat. Reageert daarop. Zowel rijden als grondwerk gaat voelen als een dans van twee partners. Probeer het maar eens uit!